Gaten in het web

Je hoeft niet eens zo oud te zijn om last te hebben van een afnemend geheugen. In namen onthouden ben ik nooit erg sterk geweest, maar de laatste tijd functioneert ook mijn kortetermijngeheugen veel minder goed. Soms sta ik voor de koelkast en weet ik niet meer wat ik eigenlijk wou halen. Of wil ik iets nemen dat ik een uur eerder opat. Maar erg hoeft dat niet te zijn. Hoe zei Ingrid Bergman het alweer? 'Geluk is een goede gezondheid en een slecht geheugen.' En je kunt tegenwoordig altijd nog een beroep doen op het internet als extern geheugen. Al blijkt ook dat niet zonder risico’s te zijn. Net nu meer informatieprofessionals, bibliotheken en erfgoedinstellingen strategisch inzetten op Twitter en andere sociale media, verschijnt er een artikel dat wijst op de gevaren voor verlies aan data. De mogelijkheid om real-time informatie te verspreiden via sociale netwerken is geweldig, maar veel content is slechts beperkt in tijd raadpleegbaar. Als de aangeboden content niet correct gearchiveerd wordt, dan is informatie op het web als een fraaie wolkenformatie die voorbij trekt.

In 'Losing My Revolution: How Many Resources Shared on Social Media Have Been Lost?' verrichtten M. Salah Eldeen en Michael L. Nelson onderzoek naar de duurzaamheid van sociale media en hun gerelateerde inhoud. Ze namen daarvoor tweets over actuele topics zoals de Arabische lente uit de periode juni 2009 – maart 2012 onder de loep. Uit de analyse van deze datasets blijkt dat de inhoud van sociale media na het eerste jaar van publicatie snel weer van het web verdwijnt. Amper twaalf maanden na een gebeurtenis is gemiddeld 11 procent van het materiaal dat werd gekoppeld alweer van het web verdwenen. De dode links leiden naar blogs die ondertussen gestopt zijn of werden verplaatst, of zijn nieuwsberichten die gearchiveerd werden door aanbieders die een vergoeding vragen voor de toegang. De Nationale Bibliotheek van Schotland vreest dat een substantieel deel van het Schotse digitale leven op die manier verloren zal gaan. Om die reden is ze vragende partij voor een aangepaste en soepele wetgeving die het mogelijk maakt voor bibliotheken om kopieën van websites op te slaan. De Library of Congress heeft ook een Twitter-archief aangemaakt, maar het is vooralsnog onduidelijk of nieuwe inhoud wordt toegevoegd of niet. De vluchtigheid van het internettijdperk blijft verbazingwekkend. Of heb ik dat al eens eerder gezegd?

Column geschreven in opdracht van Essentials en oorspronkelijk verschenen in Digitale Bibliotheek nr 10, 2012.